Με την σημερινή νοοτροπία της οικονομίας οδηγούμαστε σε αδιέξοδο και ακόμα ποιο βαθιά στον πάτο του βαρελιού της ιστορίας.

Προχθές μιλούσα με έναν φίλο μου και μου ανέφερε ότι στο μαγαζί ο αδελφός του κάνει έναν αρκετά αξιοκαταφρόνητο τζίρο, αλλά στην τελική δεν του μένει τίποτα.

Σίγουρα είναι η υπερφορολόγηση και τα λειτουργικά έξοδα πάρα πολλά, αλλά δεν σταθήκαμε σε αυτό μόνο και η ανάλυση πήγε ακόμα βαθύτερα. Μου εξήγησε πως για να πιάνει τέτοιους τζίρους σημαντικό είναι το μαγαζί να έχει πολύ και καλό εμπόρευμα. Το πρόβλημα όμως με το πολύ εμπόρευμα είναι ότι είναι όλο εισαγόμενο, αφού οι ελληνικές εταιρείες πάνω στον τομέα που δουλεύει το μαγαζί έχουν κλείσει, και για αυτόν τον λόγο δουλεύει με πολύ μικρό ποσοστό κέρδους. Συγκεκριμένα μου ανέφερε ότι αυτοί δουλεύουν με ένα ποσοστό κέρδους της τάξης του 27% που εάν το υπολογίσεις με βάση το ότι δεν θα πουληθούν όλα και κάποια πρέπει να τα “σκοτώσεις” ή ότι κάποια θα βγουν ελαττωματικά ή ότι θα σου μείνουν 2-3 νούμερα ή ότι στους πελάτες πρέπει να κάνεις και μια έκπτωση 5-10% στο τέλος απλά αλλάζεις τα λεφτά σου. Χαρακτηριστικά μου ανέφερε ότι για μια επιχείρηση του κλάδου τους έτσι όπως είναι σήμερα τα 2/3 του τζίρου της πάνε στους προμηθευτές του εξωτερικού. Οπότε από το 1/3 πρέπει να βγάλεις τα λειτουργικά έξοδα τις ασφαλιστικές εισφορές και το κέρδος, που στην τελική δεν μένει αξιόλογο κέρδος.

Ο ίδιος όπως και οι γυναίκα του έχουν σπουδάσει οικονομικά και έχουν κάνει και μεταπτυχιακό στο εξωτερικό. Και οι δύο ονειρεύονται να προσληφθούν σε μια μεγάλη εταιρεία σαν χρηματοοικονομικοί σύμβουλοι και σαν μάνατζμεντ και να αμείβονται με 1500 – 2500 ευρώ ή δολάρια τον μήνα. Όμως δεν προσπαθούν να κατασκευάσουν κάτι από αυτά που πουλάνε, γιατί θεωρούν ότι αυτό είναι δουλειά αποκλειστικά μεγάλων βιοτεχνιών του εξωτερικού που τώρα μετακόμισαν στις τριτοκοσμικές “αναδυόμενες” αγορές.

Ο φίλος μου ήταν πολύ εκνευρισμένος, γιατί όπως του είχε πει ο πατέρας του παλαιότερα που την επιχείρηση την είχε αυτός και υπήρχε ελληνική βιοτεχνία, το ποσοστό κέρδους στα ρούχα τουλάχιστον ήταν πολύ μα πολύ καλύτερο και το ίδιο και η ποιότητα “δεν έβρισκες ελαττωματικό, ενώ τώρα σου κάνουν έκπτωση οι εταιρείες με σκοπό να αλλάζεις στον πελάτη τα ελαττωματικά, που στην τελική μπορεί να είναι και περισσότερα από την έκπτωση”.

Όμως η ανάλυση δεν έμεινε εκεί, αλλά πήγε ακόμα παραπέρα. Μου ανέφερε ότι ο πάππους του ήταν υποδηματοποιός (τσαγκάρης) και η γιαγιά του από την άλλη μεριά ήταν κοπτοράφτρια. Και οι δύο ήταν κορυφαίοι στον τομέα τους αφού η μεν γιαγιά του ασχολούνταν με υψηλή ραπτική και οι μαθήτριες της ήταν στους κορυφαίους οίκους του εξωτερικού ράφτρες και ο μεν παππούς του ήταν πρωτοπόρος στον τομέα αφού ήταν ο κύριος έμπορος πετσιών στην Θεσσαλονίκη και από τους πρώτους που χρησιμοποίησαν μηχανή παπουτσιών στην Ελλάδα. Όμως ούτε η γιαγιά του ούτε ο παππούς του τους έμαθε τέχνη. Του παππού η τέχνη θεωρούνταν υποτιμητική (τσαγκάρης αντί για υποδηματοποιός) και ο ψιλοτεμπελάκος πατέρας του προτίμησε να ασχοληθεί με το εμπόριο παρά με το πολύπλοκο κατασκευαστικό τομέα. Η μητέρα του αφού κατάφερε και σπούδασε διορίστηκε σχετικά εύκολα στο δημόσιο οπότε δεν υπήρχε και λόγος να κάτσει να μάθει την τέχνη, που εν μέρη την θεωρούσε και αυτή υποτιμητική.

Όμως οι καιροί σήμερα έχουν αλλάξει. Το μαγαζί (εμπορικός τομέας) έχει μικρά έσοδα παρόλο που κάνει μεγάλους σχετικά τζίρους και όλα τα προϊόντα είναι εισαγόμενα, πράγμα που σημαίνει ότι το μεγαλύτερο μέρος των χρημάτων παίρνεται από το εσωτερικό και πάει στο εξωτερικό. Και η τεχνογνωσία για αυτά τα προϊόντα χάθηκε, αφού για μια γενιά έσπασε ο συνδετικός κρίκος, και τώρα πρέπει όλα να ξαναμαθευτούν. Επίσης με τον σημερινό τρόπο λειτουργίας της οικονομίας σε κάθε τομέα έχει πλεονέκτημα ο μεγάλος και όχι ο μικρός μιας και ο μεγάλος μπορεί να πετύχει καλύτερες τιμές “εκπτώσεις το λένε” από ότι ο μικρός λόγο μεγαλύτερης παραγγελίας. Όμως ακόμα και στην περίπτωση του λιανεμπορίου οι μεγάλες αλυσίδες είναι μεγαλύτερες από τα συνοικιακά μαγαζιά που και αυτές είναι μικρότερες από τις αντίστοιχες μεγάλες αλυσίδες του εσωτερικού. Η λύση σε μια τέτοια περίπτωση είναι αναγκαστικά η επένδυση στον ελληνικό τομέα βιοτεχνίας που ακόμα και εάν δεν υπάρχει πρέπει να δημιουργηθεί.

Όμως ας δούμε λίγο και τι λάθη έκαναν οι προηγούμενες γενεές των γονέων μας και των παππούδων. Αρχικά απαξίωσαν ορισμένα επαγγέλματα. Το υποτιμητικό τσαγκάρης έπρεπε να αντικατασταθεί από το ποιο εύηχο υποδηματοποιός. Το υποτιμητικό ράφτρια έπρεπε να αντικατασταθεί από το καλλιτεχνικό μοδίστρα. Οι γονείς έπρεπε και με το ζόρι εάν χρειαστεί να μάθουν στα παιδιά τους την τέχνη. Τέχνη που επειδή τότε δεν μεταδόθηκε ξεχάστηκε. Ύστερα λάθος των παιδιών ήταν ότι αυτοί δεν έμαθαν την τέχνη, γιατί την θεωρούσαν οπισθοδρομική ή άνευ κέρδους και ουσίας ή ήταν δύσκολο και βαρετό ως έναν βαθμό ή ότι πλέον αυτά επειδή σπούδασαν η τέχνη είναι για αυτούς που δεν έχουν λάβει πανεπιστημιακή μόρφωση. Λάθος και από τις δύο τς μεριές.

Αυτήν την στιγμή συντελούνται κοσμοϊστορικές αλλαγές στον μεταποιητικό τομέα. Όλοι ψάχνουν το εξειδικευμένο και το καταλληλότερο για αυτούς αξεσουάρ ή ρούχο. Οι περισσότεροι επιθυμούν να σχεδιάζουν ή να βάζουν την προσωπική “πινελιά” στα ρούχα τους. Αυτό που μου αναφέρει ο φίλος μου είναι ότι εάν υπήρχε ένα σύστημα από 2-3 ανθρώπους που να κατασκεύαζε τεχνικά παπούτσια κατά παραγγελία θα έμεναν στην Ελλάδα πολύ περισσότερα χρήματα και ο ίδιος θα είχε πολύ μεγαλύτερο ποσοστό κέρδους με μεγάλες δυνατότητες εξαγωγών. Κάτι τέτοιο ποιο πριν ήταν δύσκολο έως αδύνατο, γιατί ήθελε καλούπια και πολύ ακριβά μηχανήματα, αλλά σήμερα με τους 3D εκτυπωτές αυτό το πράγμα γίνεται πολύ ποιο εύκολα. Επίσης μου ανέφερε ότι τα τεχνικά ρούχα ως επί το πλείστον είναι ελληνικές πατέντες που τις αγοράζουν εταιρείες του εξωτερικού. Εάν υπήρχε μια εταιρεία που κατά παραγγελία και με βάση τα ιδιαίτερα σωματομετρικά χαρακτηριστικά και απαιτήσεις κατασκεύαζε ρούχα θα ήταν πρωτοπόρα σε αυτούς τους τομείς.

Καταλήγει ο φίλος να “βρίζει” την νοοτροπία που επικρατεί και επικρατούσε, γιατί τα απλά πράγματα που θα μπορούσαν με τις λίγες και ταπεινές γνώσεις των προγόνων να γίνουν, λόγο αδιαφορίας ίσως και τεμπελιάς έχουν χαθεί από την οικογένεια.

Λευτεριά στον Ιφικράτη Αμυρά! Η Ευρώπη πρέπει να καταστραφεί.