Γνωρίζουμε πως στον αρχαίο Ελληνικό κόσμο, όλες οι πόλεις διέθεταν στάδια, γυμναστήρια και παλαίστρες. Κοσμούνταν δε με αμέτρητα έργα τέχνης, αγάλματα, τοιχογραφίες και μωσαϊκά, που απεικόνιζαν μορφές ηρώων, Θεών αλλά και διάσημων πολιτών όπως των Ολυμπιονικών της. Από τα σπαράγματα της Ελληνικής Τέχνης που επιβίωσαν από τον αμείλικτο χρόνο και την ανελέητη επίθεση των εχθρών του Ελληνισμού μέσα στους αιώνες που βρίσκουμε σήμερα στα Μουσεία μας, μπορούμε να γνωρίζουμε με βεβαιότητα πως οι χώροι άθλησης στην Ελλάδα διέθεταν οπτικοποιημένα πρότυπα κάλλους, δύναμης και υγείας που ωθούσαν τους αθλητές να τα ομοιάσουν και να ξεπεράσουν τα επιτεύγματα τους.
Τί γίνεται όμως σήμερα στα γήπεδά μας; Σε ελάχιστους δημόσιους αθλητικούς χώρους και μόνον στις περιπτώσεις όπου ο χώρος έχει κάποια τουριστική αξία, όπως το καλλιμάρμαρο Παναθηναϊκό στάδιο, μπορεί κανείς να βρει αντίγραφα έργων τέχνης με αθλητικό θέμα που θα μπορούσε να αποτελέσει πρότυπο άθλησης. Στα περισσότερα γήπεδα δεν συναντάει κανείς ούτε καν σύγχρονες μορφές αθλητών. Το παράδειγμα της Θεσσαλονίκης είναι χαρακτηριστικό, όπου κανένα άγαλμα ή άλλη απεικόνιση αθλητή δεν συνδέεται με αθλητικό χώρο. Το μοναδικό άγαλμα σύγχρονου Ήρωα-Αθλητή, αυτό του Ιβανώφ βρίσκεται σε πάρκο στην οδό Λαγκαδά και όχι σε κάποιο στάδιο.
Η επιστήμη των κινήτρων είναι πολύ σημαντική για τον άνθρωπο και φυσικά για τον Αθλητισμό. Σε αυτή την επιστήμη σπουδαίο ρόλο παίζουν τα πρότυπα και ως τέτοια εννοούμε «οτιδήποτε χρησιμοποιείται ως υπόδειγμα για την αναπαραγωγή όμοιων αντικειμένων. Το παράδειγμα, το υπόδειγμα, το ίνδαλμα, το αντιπροσωπευτικό αξιομίμητο παράδειγμα» (Γ. Μπαμπινιώτης, Ερμηνευτικό Λεξικό). Και μιλώντας για τη διαφορά αρχαίου και σύγχρονου κόσμου θα παραθέσω το απόσπασμα από το θαυμάσιο βιβλίο του Καθηγητή μου στο Τ.Ε.Φ.Α.Α. Θεσσαλονίκης κ. Σοφοκλή Κουτρή «Το αθλητικό Γλυπτό»(2003): “Ο κλασικός κόσμος αναζήτησε ιδανικά για να διώξει και να απαλύνει τη ζωή από τη φθορά του κόσμου. Πέρασε στο άψυχο υλικό τη διαχρονικότητα της ζωής, Το ιδανικό της αγέραστης νιότης και ομορφιάς ολοκληρώθηκε στις μαρμάρινες μορφές του γλυπτικού κόσμου της Ακρόπολης. Ήταν δικαιολογημένη αυτή η διαχρονική ενόραση να αποτυπωθεί εικαστικά στις μορφές Θεών και ανθρώπων, γιατί δρούσε μέσα σε ένα τέτοιο θαυμαστό κόσμο, γεμάτο ευφορία πνευματική και υλική, με διάχυτο το δημοκρατικό πολίτευμα και σε ένα περιβάλλον διάσπαρτο από ναούς και δημόσια κτίρια, γυμναστήρια, θέατρα και παλαίστρες, αισθητικά εναρμονισμένα με τον φυσικό περίγυρο».
Είναι καιρός, έστω και με καθυστέρηση δεκαετιών, οι Διοικήσεις των Εθνικών σταδίων και γυμναστηρίων, κολυμβητηρίων αλλά και δημόσιων χώρων άθλησης και αναψυχής να τοποθετήσουν σε περίοπτη θέση αντίγραφα των κλασικών έργων τέχνης που να εικονίζουν επιφανείς αθλητές της αρχαιότητας, π.χ. το σύμπλεγμα του Διαγόρα και των γιών στη Ρόδο, ή και αθλητές εικονιζόμενους κατά την τέλεση του αθλήματος τους, π.χ. ο δισκοβόλος του Μύρωνα, φυσικά θα μπορούσαν να εγκαταστήσουν και σύγχρονα έργα τέχνης (όχι «μοντέρνας») τιμώντας και Έλληνες Ολυμπιονίκες όπως το άγαλμα του Ολυμπιονίκη Πυγμάχου Γιώργου Στεφανόπουλου στην Αθήνα. Επίσης, μεγάλες τοιχογραφίες ή πίνακες ή αφίσες με Έλληνες διακεκριμένους αθλητές και με συνθήματα ή δηλώσεις που να ωθούν στην άθληση και την ευγενή άμιλλα θα ήταν μια προσιτή άμεσα υλοποιήσιμη λύση. Ας ξανακάνουμε τα στάδια μας θελκτικά και «σχολεία» που θα ωθούν σε άθληση και διάκριση μέσα από αυτή. Το νεοελληνικό φαινόμενο του βανδαλισμού των δημόσιων χώρων θα εκλείψει όταν θα ντραπούμε να βεβηλώσουμε την ομορφιά και την ιστορία αποτυπωμένη στα κλασικά αντίγραφα ή σε όμορφα νέα έργα τέχνης με αθλητικό θέμα.
Πρέπει να μπορούμε να δούμε σε ποιόν θέλουμε να μοιάσουμε εκεί όπου αθλούμαστε αλλιώς η τηλεόραση θα μας υποδείξει τα πρότυπα που κάποιοι επιθυμούν να ακολουθήσουμε.
Του Ιωάννη Μπαχά
Καθηγητή Φυσικής Αγωγής
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου